حق سوزی زنان در توسعه نیافتگی بلوچستان

اختصاصی بلوچ پرس-سیما رئیسی دکترای جامعه شناسی سیاسی-به تازگی خبر رگبار بستن دو دختر در منطقه چابهار اذهان عمومی را تشویش کرده، حقوق زنان را مبهم کرده و جلوه های سخت گیرانه فرهنگ مردسالاری را در بلوچستان به ما نشان می دهد، مردان به خود حق می دهند یک دختر را به بدترین شکل از بین ببرند بدون آنکه محاکمه قانونی و رسمی از آن ها صورت پذیرد،حال در این برهه سوال اینجاست؛ آیا فرهنگ شهرنشینی، تکنولوژی، تحصیلات و غیره بر رفتار روستازده گذشته گرا تاثیر نداشته است؟! جایگاه نظارت و قانون در میان مردم بلوچ کجاست؟ چگونه است هنوز دختر یا زن همانند گذشته مورد قساوت و قضاوت قرار می گیرد؟
حفظ آبرو و ناموس پرستی یکی از ویژگی های قوم بلوچ بوده است، به طوری که خطای زن و ناموس، خطای نابخشودنی محسوب می شده، همچنین حتک حرمت به زن در قاموس بلوچ نیز نابخشودنی به حساب می آمده است، از دیگر سو، تعیین کنندگی مرد در ازدواج و طلاق دختر امر بدیهی بوده است چنان که عقد با رضایت سرپرست مرد بوده، همچنین طلاق نیز با خواسته مرد انجام می گرفته است، در عین حال وظایف زنان را ماندن در خانه و فرزند پروری در نظر می گرفتند.
اما با توجه به تغییر اوضاع اجتماعی و فرهنگی، رواج فرهنگ شهرنشینی، افزایش تحصیلات مردم بلوچ و سرمایه گذاری های کلان دولت در استان، انتظار می رود که ارزش و هنجارهای جامعه بلوچ درباره زنان تغییر کند و همچنین در مقابل انتظارات به حق زنان در حقوق اولیه یعنی ازدواج، تحصیل، شغل و مشارکت سیاسی و اجتماعی مقاومت فرهنگی و اجتماعی صورت نگیرد.
با این وجود به رگبار بستن دو دختر جوان و غیر قابل شناسایی بودن جنازه آن ها در منطقه چابهار توسط طائفه شان نگاهی دیگر به ذهن متبادر می کند چرا که از نظر مردان طائفه دختران خواسته یا ناخواسته از عرفی عدول کرده اند.
به نظر می رسد، امر توسعه در استان سیستان و بلوچستان به صورت سطحی نمود یافته بدون آن که در لایه های عمیق جامعه رسوخ کند بطوریکه نیروی انسانی متخصص و تحصیلات عالیه در این منطقه درصد پایینی دارد، همچنین بکارگیری همین نیروهای متخصص در حوزه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و … به خوبی اتفاق نیفتاده است بدین معنا که نیروهای بدون تخصص در این حوزه ها جا گیر شده اند، از طرفی دیگر عرف و شرع جایگاه والاتر از نظارت قانونی و قضایی در این منطقه پیدا کرده اند چرا که قوانین رسمی و قضایی هنوز در جامعه جایگاهی نیافته اند همچنین حوزه قضایی و نظارتی رویه واحدی برای این منطقه در نظر نگرفته است و با شیوه هایی عرف را در جامعه حفظ نموده است.
در عین حال نبود تفکر انتقادی، جایگاه نوشتن، خواندن روزنامه و مجله خود، فرهنگ شفاهی را حاکم بر دانسته های روز کرده است از این رو چنین علل ها موجب عادت زدگی در جامعه شده است.
همچنین عادت زدگی در جامعه نیز به حق تعریف شده است که آن حق را بدون توجه به قانون رسمی کشور و نتیجه اعمال و قضاوت خویش در جامعه انجام می دهد.
با توجه به مسائل و مشکلات حال حاضر زنان بلوچ مشخص می شود که آموزش در سطوح مختلف یعنی آموزش و پرورش، دانشگاه و نهادهای آموزشی و پژوهشی قویا در این منطقه نقش پر رنگ کیفی پیدا کنند و از کمیت زدگی در آیند، در عین حال دستگاه های نظارتی و قضایی امر امنیت و نظارت قانونی را جدی گرفته و رویه واحدی در نظر گرفته تا عرف را در سیطره خود قرار دهد، همچنین نخبگان نیز در امر فرهنگ سازی خواندن و نوشتن اقدام نمایند و به این امر اهمیت دهند.