بادیگارد و بلوچ/ حاتمی کیا و بلوچستان

به گزارش بلوچ پرس، بلوچستان با تاریخ پر رنگ و نگار و حماسی اش محور بسیاری از ستایش ها، بزرگ منشی ها و اسطوره پردازی های نویسندگان و شاعران ادوار گذشته بوده و این اسطوره پردازی ها در واقع آمیخته با خوی و منش و اصالت فرهنگی این قوم می باشند، قومی که به وطن دوستی، غیوری و دلاورمردی و از جان گذشتگی معروف بوده و هست.

آنچه که گله مندی و ناراحتی این قوم را از رسانه ملی ایجاد کرده ضعف و سستی رسانه ملی در معرفی بجا و منصفانه و در خور و شان این قوم می باشد که تنها در فیلم های جنایی و پرطرفدار دهه هفتاد آنهم در لباس تروریست، شرور بوده که هیچگاه با آن حجمه طرفداری که برای فیلم های آن دهه بودیم در برنامه های مشابه سعی را در پوشیدن آن سوءظن ها نکرده و همواره بینش و نگرشی منفی بر مردم و قوم بلوچ حاکم بوده و هست، بطوریکه که مستند ساز معروف صدا و سیما اذعان میکند زمانی که برای ساخت مستند به بلوچستان قصد سفر کردم برای حفظ جانم از سوی اقوام و آشنایان مورد شماتت قرار گرفتم که براستی حقیقت دید و نظر مردم شهرهای مختلف کشور را نسبت به قوم بلوچ تنها در قالب فیلم های جنایی دهه هفتاد تداعی میکند.

اینکه این روال تا به کی قرار است ادامه داشته باشد و اینگونه هویت واقعی بلوچ بدلیل تشابهت در لباس با مردم افغانستان و پاکستان بد جلوه داده شود را چه کسی جوابگو می باشد؟! کسانی که در عمرشان نه بلوچ را دیده و نه از نزدیک با آن ها مراوده داشته اند با ساختن فیلم هایی بدور از انصاف، اصالت و نجابت قوم بلوچ را خدشه دار کرده که تا الان هم با وجود ارتباطات بسیار و رفت آمدها هم هنوز آن زخم و سیلی جبران نشده و متاسفانه این ناملایمت ها هنوز هم ادامه دارد.

یکی از کارگردانان و فیلمسازان استان سیستان و بلوچستان می گوید: جلسه ای با تیم تیم کاری فیلم ” بادیگارد ” حاتمی کیا با هدف شفاف سازی موارد و موضوعات مطرح شده پیرامون فیلم ذکر شده و با توجه به اینکه سکانس هایی از این فیلم درباره منطقه بلوچستان است صبح روز ۱۳۹۴/۳/۱۹ در ایرانشهر برگزار شد.

عبدالرحمن نورزهی می افزاید: قبلا در مورد فیلم “بادیگارد” اطلاعاتی مبنی بر وجود سوژه بلوچستان در فیلم بادیگارد داشتیم اما زیاد مطمئن نبودیم و فیلمسازان و دست اندرکاران سینمای استان دغدغه فراوانی جهت اطلاع بیشتر از این پروژه داشتند،بالاخص دست اندرکاران فيلمسازان چابهاری و شخص ایوب افشاراز فيلمسازان بلوچ که یک سکانس از آن را دریافت کرده بودند آن را رد کرده بودند.

نورزهی کارشناس سینما ادامه می دهد: در جلسه ای که برگزار شد صالحی دستیار اول ابراهیم حاتمی کیا تاکید کردند که هیچگونه توهینی به بلوچ و بلوچستان نخواهد شد و هدف ما کمک به جریان قوم بلوچ و بالاخص فرهنگ و هنر آن می باشد، بنده نیز مسئله سینمای بلوچستان را باز کردم و گفتم که چه در قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب سینمای ایران تازیانه ای بر روی گرده بلوچ و بلوچستان بوده است و ما در طول تاریخ سینما چه در داخل و چه در خارج استان فیلمی نداشته ایم که در خور و شان بلوچ و بلوچستان باشد.

وی بیان می کند: از ابراهیم حاتمی کیا که دارای یک اندیشه سینمای جنگ انقلاب هستند و برای ارزش های جنگ کار کردند و با توجه به اینکه این کار بیستمین کار وی می باشد، این انتظار را از وی داریم که هیچگونه توهینی به قوم بلوچ و بلوچستان بالاخص فرهنگ و لباس بلوچ در این پروژه نکند چرا که سینمای ایران همیشه سوژه هایی را که مطرح کرده یا در مورد مواد مخدر و قاچاقچیان در مورد قوم بلوچ و یا شرارت و آدم کشی بوده است، در این فیلم نیز با عنوان بادیگارد که قرار است ساخته شود و از همه مهمتر قرار است صحنه انتحاری یک فرد بلوچ با لباس بلوچی به نمایش گذاشته شود برای ما قابل قبول نیست و این سوال پیش می آید که چرا طراحی لوکیشنهای این فیلم باید معیار آن معماری بلوچستان و لباس آن باشد؟

نورزهی با اشاره به جلسه برگزار شده با تیم کاری ابراهیم حاتمی کیا که با حضور بعضی از عوامل فیلم و یوسف حاتمی کیا پسر آقای ابراهیم حاتمی کیا برگزار شده بود، ادامه می دهد: تیم کاری حاتمی کیا گفتند همچین مسئله ای نیست و ما میخواهیم مظلومیت قوم بلوچ را به نمایش بگذاریم چرا که نوع لباس فردی که قرار است در صحنه فیلم عملیات انتحاری انجام شود فرق می کند و در افغانستان مستقر است، ما هم نمی توانیم صحت و سقم آن را تایید کنیم چرا که نه فیلمنامه را بطور کامل دیده ایم و نه اینکه از خود شخص حاتمی کیا نویسنده و کارگردان این فیلم همچنین چیزی شنیده ایم به هر حال این موضوع برای ما غیرقابل هضم است چرا که ما سینماگران و کارگردانان می توانیم با قرار گرفتن در پشت دوربین و با طراحی صحنه، نوع پوشش واندیشه و بن مایه فیلم … ذهنیت مخاطبین را تغییر بدهیم.

وی تصریح می کند: موضوع فوق دغدغه همه مسئولین شهرستانی و استانی خصوصا هنرمندان است و به هیچ وجه راضی نیستند از قوم بلوچ بالاخص لباس بلوچ در فیلم های با موضوعات مواد مخدر و بعنوان قاچاقچی و اخیرا هم بعنوان یک فرد که قرار است عملیات انتحاری انجام دهد، استفاده شود و اگر چنین موضوعی رخ دهد برای ما واقعا نگران کننده است.

وی بیان می کند: ما به این مسلئه راصی نیستیم و ما هم در سینمای ایران سهمی داریم و سینما فقط مختص کارگردانان و سینماگران تهرانی نیست و بازهم به جرات می توانم بگویم تا به حال فیلمی در خور و شان بلوچ ساخته نشده و از مسئولین استان این تقاضا را دارم که جلسه ای با آقای حاتمی کیا داشته و با وی صحبت کنند و خصوصا از حجت الله ایوبی رییس سازمان سینمایی کشور بخواهند که این فیلمنامه را مجددا مرور و بررسی کنند تا هیچگونه توهینی به قوم نجیب بلوچ نشود و قبول کنیم که در طول تاریح سینما قوم بلوچ و بلوچستان مظلوم واقع شده و در حقش ظلم شده است.

وی با اشاره به محل ساخت این فیلم می گوید: هیچ لوکیشنی از این فیلم در بلوچستان نیست بلکه در اطراف تهران و استان قم ساخته می شوند اما عکس هایی مانند قلعه بمپور و کلات هایی که شبیه معماری بلوچستان می باشند در فیلم بعنوان الگو سازی در ساختار دکورهای استفاده تا تداعی کننده جغرافیای بلوچستان باشد تا کاراکتری به نام دکتر صولت که از محل بازدید می کند مورد سوء قصد انتحاری قرار می گیرد .

نورزهی کارگردان فیلم فصل روشنایی می گوید: ما بر این موضوع حساس هستیم که نباید در عملیات انتحاری که لحظات دراماتیک و صحنه ای خشونت آمیز و اکشن دارد از بافت لباس بلوچی و فضای ساختاری بلوچستان استفاده شود.

وی می افزاید: اگر امروز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فیلمی پیرامون شرارت ها، ناامنی ها و خیلی از مسائل حاشیه ای درست نمی کند مطمئن باشید که ثمره تلاش و دیدار فرهنگ دوستان و فیلمسازان دلسوز استان سیستان و بلوچستان بالاخص جنوب استان با مسئولین سینما و سایر مسئولین بوده است که تاکید داشته اند نباید همچنین طرح های اجرائی و تولید شود.

نورزهی بیان می کند: جلسه ای که در سال گذشته با بنیاد روایت فتح داشتیم، قرار بود یک فیلمی در مورد شهید شوشتری ساخته شود و با سردار جباری مسئول بنیاد روایت فتح تاکید نمودیم و خواستار این هستیم که طوری سوژه نوشته و ساخته شود که چهره بلوچستان خدشه دار نشود و جناب سردار جباری هم با شناختی که از مردم بلوچستان دارند تاکید و حساسيت ایشان هم بر این نکته بوده و در زمینه ساخت فیلم شهید شوشتری تاکید نموده اند که در منطقه به عنوان مشاور از ما مشاوره گرفته شود تا مشکلی هم در محتوا و فروش و کیفیت کار پیش نیاید.

کارگردان و فیلمساز مطرح استان سیستان و بلوچستان در پایان می گوید: از ابراهیم حاتمی کیا که کارگردانی صاحب سبک در سینما و بالاخص سینمای جنگ می خواهیم همانطور که ارزش های جنگ را پاس داشته اند ارزش های اقوام و اقلیت های کشور را هم پاس بدارند، تیم کاری فیلم “بادیگارد” اعم از یوسف حاتمی کیا، صالحی و فخرایی از طرف ابراهیم حاتمی کیا نویسنده و کارگردان فیلم ” بادیگارد ”  قول دادند که هیچگونه توهین و خدشه ای به فرهنگ، تمدن و هنر بالاخص لباس بلوچ وارد نشود، و اینکه تا چه اندازه این حرف حاتمی کیا در این پروژه سنگین عملیاتی میشود دلواپس و نگران آن هستیم و اینکه باید منتظر باشیم بر روی پرده نقره ای چه اتفاقی میافتد به این هم بسنده نمی کنیم بلکه باید کل فیلمنامه را بررسی بکنیم چرا که با تعریف کردن یک یا دو سکانس از فیلمنامه مفهوم و کانسپت آن کفایت نمی کند.

رئیس کمیسون فرهنگی شورای اسلامی شهر ایرانشهر نیز می گوید: قوم بلوچ هیچ موقع و در هیچ عرصه ای نظام را تنها نگذاشته و همیشه پاسدار میهن، وطن و ناموس خودش بوده اما نگاهی که الان در فیلم حاتمی کیا وجود دارد مغایر با موارد مذکور می باشد و با صراحت اعلام کرده ایم که با ساخت این فیلم در صورت استفاده از لباس بلوچی مخالف هستیم.

ناصر امیریان می افزاید: اجازه نخواهیم داد به مقوله فرهنگی قوم بلوچ و لباس آن توهین شود و ما خوب می دانیم که چه تفاوت های جزئی بین لباس قوم بلوچ با لباس های اقوام پاکستانی و افغانستانی وجود دارد ولی آن شهروند و مخاطبی که در سایر شهرستان های کشور باشند متوجه این تفاوت های جزئی نخواهند بود.

امیریان ادامه می دهد: ما نباید تجربه کشورهای دیگر را در اینجا محک بزنیم کما اینکه در پاکستان و یا دبی فیلم هایی دروغین از قوم بلوچ ساخته شده که سینماها را به آتش کشیده اند.

وی تصریح می کند: در بحث مسائل فرهنگی، دوستان برای فرهنگ بلوچستان اقدامات قابل قبولی انجام داده اند و حاصل این اقدامات این بوده که نگاه مرکز استان به مسائل فرهنگی منطقه بالاخص بلوچستان عوض شده و اگر قرار باشد به بعد از ۳۰ سال در مورد قوم بلوچ فیلمی ساخته شود و یا نگاهی منفی و بد نسبت بلوچ در سینما به نمایش گذاشته شود ما مسلما دوباره شاهد یک سری مشکلات و آسیب هایی اجتماعی می شویم و اتحاد قوم بلوچ و سایر اقوام استان را بهم خواهد زد.

امیریان بیان می کند: عوامل فیلم “بادیگارد” به خوبی می دانند که این موضوع، موضوع کوچکی نیست و اگر قرار باشد براساس موضوع فیلم نامه دریاچه هامون را به نمایش بگذارند پتانسیل های دیگری در نقاط مختلف بلوچستان وجود دارد که به نمایش گذاشته شود و صرفا اگر بخواهند با ساخت لوکیشنی با این موضوع که از لباس بلوچی در صحنه های خشونت آمیز استفاده کنند و به مقدسات بلوچ توهین کنند به شدت مخالفیم.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر ایرانشهر در پایان می گوید: از ابراهیم حاتمی کیا که استادی فاخر در این زمینه می باشند می خواهیم با حساسیت بیشتری این موضوع را پیگیری و بررسی کنند تا قوم بلوچ را آنچه که در شان آن می باشد معرفی کند.

منصور مومنی از نویسندگان بزرگ بلوچ می گوید: سالها پيش در مقدمه كتاب “صد ليكو” نوشتم: « اگر اين تصوير گرد و گلوله را – كه به همت سينماى گيشه دوست و قدرت عصبيت سياس و يكسونگر، پيكر بلوچستان را در خون و دود فروبرده و شكل داده است – به زير كشيم، قومى ايستاده بر زانوان رنج خويش مى بينيم، كه وارثان فرهنگى غريب و چندهزارساله اند.»

مومنی بیان می کند: من هنوز بر همان باورم. و دست كم ديگر نبايد به سينماگران اجازه داد تا ذهنيت هاى معيوب خودشان را روى نام و هويت بلوچ نقاشى كنند. حتا اگر آن نام حاتمى كيا باشد. من گفتگو را اصلا نفى نمى كنم و مى دانم كه با عصبيت به نتيجه اى نخواهيم رسيد، ولى در اين گفتگو آنها بايد و بايد مجاب شوند كه نبايد توهمات خود را به نام واقعيت هاى ما جا بزنند.